GÖNÜLLÜ KÖYÜ 1 NOLU DEĞİRMEN

X : 41,491028 Y : 37,644394 Z : 898,37

1 nolu su değirmeni, Batman ili, Gercüş ilçesi sınırları içerisinde kalan Gönüllü köyünde yer almaktadır. Gönüllü köyü, Batman merkezin kuş uçumu 42km güneydoğusunda, Gercüş ilçe merkezinin 12.80km kuzeydoğusunda bulunmaktadır (Resim 1).

“L” plan özelliği gösteren değirmen, öğütme mekânı ve bu mekânın kuzeyinde bulunan hayvanlar için yapılmış bölümden oluşmaktadır. Öğütme mekânının girişi güney cepheden sağlanmakta olup, ahşap lentolu dikdörtgen formludur (Resim 2). Öğütme mekânı dikdörtgen planlıdır. Mekânın güney duvarında taş lentolu 2 adet pencere açıklığı, doğu duvarında küçük bir pencere açıklığı, kuzey duvarında 3 adet küçük dikdörtgen formlu niş, güney duvarında ise bir ocak nişi yer almaktadır. Mekânın doğusunda dikdörtgen planlı bir öğütme haznesi mevcuttur. Bu haznenin içinde öğütme taşı bulunmaktadır (Resim 3).

Hayvanlar için yapılan bölüm, öğütme mekânın kuzeyinde yer almaktadır. Bu bölüme geçiş sağlayan giriş taş lentolu dikdörtgen formludur. Mekân düzgün olmayan dikdörtgen planlıdır. Bu mekânın temel duvarları ana kayadan oluşturulmuş üst duvarlar ise düzensiz taşlar ile yığma tekniğiyle yapılmıştır (Resim 4). Mekânda yemlik olarak kullanılan nişler mevcuttur. Su kulesi değirmenin hemen kuzeyinde yer almaktadır. Su, kuleye 21.00m uzunluğunda, 0.45- 0.50m genişliğinde bir oluk ile taşınmaktadır. Kulenin içi cas ile sıvanmıştır (Resim 5). (Resim 6) Değirmen içten beşik tonoz dıştan düz dam şeklinde betonla yapılmıştır. Yapımında kesme ve moloz taş ile cas harcı kullanılmıştır. Değirmende doğal ve beşeri tahribat söz konusudur.