ŞAB (MOLLA HALİL) CAMİİ

X: 41,410950 Y: 37,712762 Z: 461,8

Hasankeyf İç Kale'ye giden antik yolun güneyinde, İç kalenin doğusunda yer almaktadır. Prof. Dr. Abdüsselam ULUÇAM başkanlığında halk arasında Molla Halil veya Şâb Camii olarak anılan alanda 2006 yılında gerçekleştirilen kazılarda dört farklı döneme ait yapı kalıntıları ortaya çıkarılmıştır.

Hasankeyf’in kayalık kesiminde düz zemin olmadığından, vadide büyük programlı bir cami için I. Kale Kapısı ile dükkânların tonozlu örtü sistemi uygun görülmüş ve Artuklu döneminde bu zemin üzerine bir cami inşa edilmiştir. Muhtemelen yukarıdan koparak üzerine düşen kayaların tahribatı sonucunda caminin güneydoğu ucuna Osmanlı zamanında bir mescit eklendiği, kalan enkazın da zamanla mezarlık haline getirildiği anlaşılmıştır.

Şâb Camii, harim, son cemaat yeri ve avludan oluşmaktadır. Enine dikdörtgen planlı harim, üzeri muhtemelen beşik tonoz örtülü, tek neften oluşan bir yapıya sahiptir. Moloz taş ağırlıklı dolgu duvar tekniği ile örülmüş, iç mekân casla sıvanmıştır. Anıtsal yapıdaki taç kapısı, diğer kapı ve pencere söveleri ile mihrapta kaliteli, düzgün kesme taş kullanıldığı tespit edilmiştir.

Revak biçiminde düzenlenen son cemaat yeri harim ile aynı kotta tutulurken, kuzeydeki geniş avlunun daha düşük kotta olduğu gözlenmiştir. Tüm zemin kaliteli kesme taşla kaplanmış olup avluda uzun dikdörtgen bir havuz yer almaktadır.